مجله سیب سبز - ستاره سمایی: خسته شده‌ايد از بس به همه غذاهاي‌تان زردچوبه و دارچين و نهايتا فلفل سياه زده‌ايد؟ اصلا با ادويه‌هاي ديگر چقدر آشنا هستيد؟ حتما مي‌خواهيد بگوييد از آويشن و تخم گشنيز هم در غذاهاي‌تان استفاده مي‌كنيد و با همه ادويه‌ها به خوبي آشناييد(!) چيزي از جوز هندي يا ميخك، رازيانه و گلپر هم شنيده‌ايد؟ مي‌دانيد با اين ادويه‌ها مي‌توانيد از ترشي گرفته تا خورش و كيك‌هاي‌تان را خوشمزه‌تر و متنوع‌تر كنيد؟ اگر دل‌تان مي‌خواهد دنياي ناشناخته ادويه‌ها را بهتر بشناسيد در اين مطلب دكتر عليرضا عباسيان، متخصص طب سنتي، شما را با چهار ادويه كمتر شناخته شده، آشنا مي‌كند و مي‌گويد هر كدام از اين ادويه‌ها چه خواص شگفت‌انگيزي دارند كه شما تا امروز از آنها غافل مانده‌ايد!
رازيانه؛ ادويه‌ای زنانه!
رازيانه گذشته از کاربردش در غذا و نوشيدني‌ها، مكمل دارويي بسيار مهمي است كه به‌طور گسترده در سراسر جهان مورد استفاده قرار مي‌گيرد. به گفته دكتر عباسيان، اين گياه طبعي گرم و خشك دارد و براي كساني كه طبيعت سرد و مرطوب دارند، از لحاظ مزاجي مناسب‌تر است. به‌طور خاص چون رازيانه محرك ترشح هورمون‌هاي زنانه است براي خانم‌ها اثر مثبت دارد و علاوه بر اين از آنجا كه خانم‌ها اساسا گفته مي‌شود طبيعت سرد و تری دارند به لحاظ مزاجي هم براي‌شان مناسب است.
مصرف رازيانه براي آقايان به مقدار كم و در اندازه ادويه، اشكالي ندارد و مي‌توان به صورت موردی براي رفع نفخ از آن استفاده كنند اما اگر آقايي مشكل نفخ داشته باشد، نمي‌تواند به صورت مرتب و به شكل دارو از آن استفاده كند چون باعث ضعف نيروي جنسي مي‌شود.
به چه دردي مي‌خورد؟
رازيانه رقيق‌كننده و كاهنده فشار خون، افزاينده شير مادر، پاك‌كننده سموم بدن، از بين برنده التهاب دهان، تقويت‌كننده چشم و از بين برنده حساسيت چشمي است. رازیانه خواص فراواني براي كبد، طحال و مثانه دارد، قاعده‌آور، افزاينده اشتها و برطرف‌كننده حالت تهوع است و مغز را فعال مي‌كند.
اين‌جوري بخوريد!
رازيانه را به صورت مختلف مي‌توان مصرف كرد؛ مثلا از تخم آن مي‌توان در تهيه نان و شيريني استفاده كرد يا مي‌توانيد پودر بذرهايش را براي طعم‌دار كردن مرغ و انواع سوپ استفاده كنيد.
اين هم يك غذاي خوشمزه با پياز رازيانه
رازيانه با خوراك گوشت: فر را با دماي ۱۸۰ درجه گرم كنيد و پياز يك رازيانه را كمي در آب بجوشانيد. ۲۵۰ گرم فتوچيني را طبق دستور روي بسته‌بندي‌اش بپزيد و ۲۵۰ گرم گوشت گاو را با برش‌هاي نازك ببريد. ۲۵۰ گرم پنير سوئيسي را هم رنده كرده، ۲۰۰ گرم خامه و يك عدد تخم‌مرغ بزرگ را هم كنار دست‌تان بگذاريد.
كف يك تابه چهارگوش مخصوص فر را با كره چرب كرده، نيمي از فتوچيني‌ها را كف ظرف بريزيد، بعد پياز رازيانه را كه خرد كرده‌ايد، همراه با گوشت گاو و بعد هم پنيرها را لايه‌لايه روي فتوچيني‌ها بريزيد. اين كار را دوباره تكرار كنيد؛ طوري‌كه پنير لايه آخر باشد.
حالا خامه و تخم‌مرغ را حسابي با هم مخلوط كرده و با نمك و فلفل سياه طعم‌دارش كنيد. سس خامه و تخم‌مرغ را روي محتويات تابه ريخته و ظرف را براي نيم‌ساعت در فر بگذاريد. مي‌توانيد غذاي‌تان را با برگ رازيانه تزیين و با سالاد مخلوط سبزيجات سرو كنيد.
ميخك، ضددرد و مرض!
ميخك كه به گفته دكتر عليرضا عباسيان، در طب سنتي به قرنفُل مشهور است، همان گياهي است كه بويش در دندانپزشكي تا مغزمان رسوخ مي‌كند! اين گياه به خاطر خاصيت سركنندگي‌اش در بيشتر مواد دندانپزشكي استفاده مي‌شود؛ مثلا اگر كمي پودر ميخك را روي دندان بگذاريد، درد را ساكت مي‌كند. به همين دليل نبايد در مصرفش زياده‌روي كرد. طبيعت ميخك گرم و خشك است و عطر و بوي خاصي دارد؛ طعمي تند و عطري گرم با ته‌مزه‌اي از كافور و فلفل. شايد عطر و طعم میخک در غذا مورد پسند همه نباشد و بيشتر به درد افرادي مي‌خورد كه طبع سردتري دارند.
اين‌جوري بخوريد!
پودر گل ميخك را هم مثل ساير ادويه‌ها مي‌توانيد به انواع سوپ و سس اضافه كنيد يا به عنوان طعم‌دهنده روي ميوه‌ها بپاشيد؛ البته ميخك يكي از ادويه‌هاي اصلي غذاهاي هندي و يكي از پنج ادويه مهم چيني‌ها هم هست.
اين هم يك نوشيدني خوشمزه با ميخك
پانچ ميخك: يك قاشق سوپخوري غنچه خشك شده ميخك، شش عدد چوب دارچين و سه قاشق سوپخوري چيپس زنجبيل را در يك پارچه تنظيف بپيچيد و دورش را با يك تكه نخ تميز ببنديد. در يك تابه متوسط، سه و سه‌چهارم پيمانه شكر سفيد، دو ليتر آب و كيسه تنظيفي ادويه‌ها را بگذاريد و صبر كنيد تا جوش آيد.
محتويات تابه را هم بزنيد تا شكر كاملا حل شود. حالا ظرف را از روي حرارت برداريد و براي يك شب در يخچال قرار دهيد. قبل از سرو كردن اين نوشيدني، دو ليتر آب‌پرتقال، دو پيمانه آب ليموترش و سه ليتر آب سيب را به آن اضافه كرده و روي شعله كم گرمش كنيد؛ حواس‌تان باشد نوشيدني‌تان نبايد بجوشد. اين نوشيدني را بايد گرم سرو كنيد.
طرز تهيه چيپس زنجبيل: زنجبيل تازه را خرد كرده، با مقداري آب و شكر روي حرارت آرام بپزيد و بعد در شكر بغلتانيد و بگذاريد خشك شود.
جوز هندي؛ عطر و طعم سوسيس و كالباس!
حتما اسم جوز هندي یا پادشاه ادویه‌ها را زياد شنيده‌ايد و شايد از آن در غذاهاي‌تان هم استفاده كرده باشيد. به قول دكتر عباسيان، متخصص طب سنتي، جوز هندي ادويه‌اي است كه از زمان‌هاي قديم استفاده مي‌شده است. طبيعتش گرم و خشك بوده و البته ممکن است باعث مسمومیت هم شود؛ يعني نمي‌شود آن را زياد در غذاها به كار برد.
اين‌جوري بخوريد!
از آنجا كه جوز هندي در آشپزي، طعمي شبيه سوسيس و كالباس ايجاد مي‌كند، مي‌توان براي تغيير عادت بچه‌هايي كه سوسيس و كالباس دوست دارند، در تهيه غذا با گوشت تازه از آن استفاده شود. رطوبت بچه‌ها نسبت به بزرگسالان بيشتر است و خشكي جوزهندي مشكلي براي‌شان ايجاد نمي‌كند.
اين هم يك غذاي خوشمزه با جوزهندي
سوفله قارچ و جوزهندي: يك عدد پياز و دو حبه سیر را خرد كرده و در يك تابه كمي تفت دهيد. يك بسته كوچك قارچ را درشت خرد كرده، در تابه كمي تفت دهيد. حالا ۲۰۰ گرم اسفناج خردشده، يك عدد گوجه‌فرنگي و در نهايت سه قاشق جعفري خرد شده به آن را اضافه كنيد.
براي تهيه سس مخصوص سوفله يك ليوان شير، مقداري نمك، فلفل و جوز هندي، ۱۵۰ گرم كره آب شده و دو قاشق آرد را با هم مخلوط كرده، روي حرارت ملايم بگذاريد تا كمي غليظ شود و دست آخر كمي پنير پارمسان (۱۰ تا ۲۰ گرم) به آن بیفزایید. حالا زرده چهار تخم‌مرغ را از سفيده‌ها جدا كرده، خوب بزنيد و به سس كه كمي خنك شده، بيفزاييد. اين سس را در تابه پياز و سبزي‌ها بريزيد و خوب هم بزنيد.
حالا سفيده‌ها را با مقداري نمك آنقدر هم بزنيد كه سفت و خامه مانند شود. بعد آن را آرام‌آرام به مواد قبلي اضافه كرده و به صورت دوراني مخلوط كنيد. در نهايت مواد را در ظرف مخصوص فر ريخته، رويش را با بقيه پنير پارمسان (۳۰ تا ۴۰ گرم) و مقداري پنير چدار بپوشانيد و ۳۵ دقيقه در دماي 375 درجه فر قرار دهيد تا پنيرها آب شده و رنگش طلايي شود.
گلپر، صددرصد ايراني!
گلپر گياه بومي ايران است و در نواحي نمناك كوهستاني ايران و مناطق حاشيه‌اي مي‌رويد. گلپر هم ادويه‌اي قديمي است كه به‌خصوص در ترشي‌ها استفاده مي‌شود. این ادویه طبع گرم و خشكي دارد اما به گفته دكتر عليرضا عباسيان، درجه گرمی و خشكي‌اش به اندازه جوز و ميخك نيست به همين دليل مي‌توان بيشتر از آن در تهيه غذاها استفاده كرد. اما باز هم این ادویه براي كساني كه طبيعت گرم و خشكي دارند، چندان مناسب نيست.
اين‌جوري بخوريد!
از گلپر مي‌توان به عنوان مصلح بعضي خوراكي‌ها مثل ترشي، انار و باقلا استفاده كرد در ضمن مصرف گلپر در دوران بارداري توصيه نمي‌شود.
اين هم يك ترشي خوشمزه با گلپر
ترشي گلپر: ابتدا ساقه‌هاي گلپر را كه داراي پرز ظريفي است، روي تخته برش گذاشته و به صورت اريب برش دهيد. بعد برگ‌هاي پهن و البته ظريف آن را انتخاب كرده و بعد از شست وشو كاملا خرد كنيد. حالا يك فلفل دلمه‌اي زرد و يك فلفل دلمه‌اي قرمز را خرد كرده و به برگ و ساقه خرد شده گلپر اضافه كنيد. سه تا چهار حبه سير پوست گرفته را هم به اين مواد اضافه كرده و بعد به اندازه لازم، سركه و نمك روي مواد تهيه شده بريزيد؛ طوري كه كاملا همه مواد را بپوشاند. بعد از سه يا چهار روز اين ترشي آماده خوردن است. توصيه مي‌كنيم آن را در يخچال نگهداري كنيد تا زرد نشود.
هادی نوروزی، کاپیتان پرسپولیس درگذشت